مقاله تمام متن:
دقت در طراحی سیستم های آبیاری بارانی و مدیریت صحیح آنها عوامل مهمی در توسعه و بهبود این سیستم هاست. لذا هدف از این پژوهش، ارزیابی چگونگی طراحی و بهره برداری سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت- آبپاش متحرک دشت دهگلان در استان کردستان است. برای این منظور 10 سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت دشت دهگلان به طور کاملا تصادفی انتخاب شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. در ارزیابی سیستم های آبیاری بارانی منتخب، از معیارهای ضریب یک نواختی کریستیانسن (CU)، یک نواختی توزیع (DU)، راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین (PELQ) و راندمان واقعی در ربع پایین اراضی (AELQ) استفاده گردید. مقادیر متوسط این پارامترها برای 10 مزرعه ارزیابی شده به ترتیب 66، 50.6، 44.8 و 43.8 درصد به دست آمد. بررسی ها نشان داد که کلیه سیستم ها دارای راندمان کاربرد پایین بودند و یک نواختی توزیع آب در آنها نیز کمتر از مقادیر توصیه شده توسط مریام و کلر (1978) می باشد. از طرفی به علت کم آبیاری، به جز یک مورد، در بقیه مزارع راندمان واقعی و راندمان پتانسیل کاربرد برابر بوده است. طراحی و اجرای نامناسب سیستم ها مهم ترین دلیل پایین بودن راندمان پتانسیل کاربرد تشخیص داده شد که از مهم ترین این عوامل، فشار نامناسب سیستم ها بود. استفاده هم زمان از تعداد آبپاش زیاد و کاربرد آبپاش هایی با مشخصات و مدل های متفاوت نیز در کنار طراحی و اجرای نامناسب، از دلایل اصلی پایین بودن یک نواختی توزیع آب بوده است. به طور کلی نتایج بررسی ها نشان داد که در اکثر طرح های مورد مطالعه، بهره برداری از سیستم ها در حد بسیار ضعیفی است.
علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی) زمستان 1389; 14(54):1-15.
فاریابی ارسلان,معروف پور عیسی*,قمرنیا هوشنگ
دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
کلید واژه: آبپاش، راندمان پتانسیل، راندمان واقعی، یک نواختی توزیع، راندمان کاربرد
برگرفته از SID
