ایران در میان ۳۶ کشور اصلی مواجه با بحران شدید منابع آب (نقشه)

 

 

برگرفته از http://www.wri.org/blog/world%E2%80%99s-36-most-water-stressed-countries

 

 

هیدروپلیتیک ایران؛ جغرافیای بحران آب در افق در سال 1404 شمسی

محدودیت منابع آب شیرین در جهان و افزایش روزافزون مصرف، موجب کشیده شدن آب به عرصة رقابت کشورها و گروه‌های مختلف شده و آب ایفاگر نقش اساسی در شکل‌دهی به روابط اجتماعی- سیاسی میان گروههای اجتماعی می‌باشد. در قرن بیست و یکم کمبود آب به عنوان با ارزش‌ترین منبع در زندگی بشر، موجب تهدید معاش بسیاری از انسان‌ها در کشورهای مختلف به ویژه در مناطق خشک جهان شده و نیاز روزافزون به آب، تغییر الگوهای مصرف، آلودگی، ازبین رفتن منابع طبیعی و توسعه بیابان‌ها بشر را به سوی بحران جهانی آب سوق داده است. به طوری که برخی معتقدند که جنگ‌های آینده و خشونت‌های مدنی و اجتماعی عمدتاً از کمبود منابع آب و مواد غذایی ناشی خواهد شد و حتی با توجه به چالش‌هایی که در این زمینه متوجه حکومت‌ها خواهد بود، کمیسیون توسعه پایدار سازمان ملل معتقد است: «بحران آب در دنیا یک بحران حکمرانی است نه بحران کمیابی آب». در سال ۱۹۹۵نایب رئیس بانک جهانی نیز اعلام داشت که «جنگهای آینده بر سر آب خواهد بود، نه نفت». شاخه‌ای از علم جغرافیای سیاسی که به مطالعة نقش آب در رفتارهای سیاسی در مقیاس‌های مختلف می‌پردازد، هیدروپلیتیک نامیده می‌شود. ایران به عنوان یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک جهان در منطقه خاورمیانه، از جمله کشورهایی است که با بحران آب مواجه است و این مسئله یکی از اصلی‌ترین عوامل محدود کننده توسعه کشور در دهه‌های آینده به شمار می‌رود و مسائل و مشکلات بالقوه و بالفعل قابل توجهی را برای کشور به دنبال خواهد داشت. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه کتابخانه‌ای، هیدروپلیتیک ایران را به ویژه از جنبه پراکنش جغرافیایی نواحی بحرانی در حال حاضر و همچنین در افق سال ۱۴۰۴ و سند چشم‌انداز، براساس «شاخص تنش آب» مورد بررسی قرار می‌دهد.

 

یافته‌ها و نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با توجه به روند افزایش جمعیت و همچنین افزایش مداوم مصرف سرانه آب در کشور، سرانه آب تجدید شونده در حال حاضر حدود ۱۸۰۰ مترمکعب است که در حال نزدیک شدن به «آستانه بحران» یعنی کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب می‌باشد و در حال حاضر تعداد ۱۱ استان کشور در مرحله پایین‌تر از آستانه مذکور می‌باشند. در سال ۱۴۰۴ نیز سرانه آب تجدید شونده کشور به ۱۵۳۰ مترمکعب خواهد رسید و تعداد ۱۳ استان در مرحله بحران آب قرار خواهند گرفت و در این میان وضعیت استان تهران با سرانه ۱۰۰ مترمکعب به مراتب بدتر خواهد شد.

 

دکتر حسین مختاری هشی- استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه اصفهان
منبع: فصلنامه ژئوپلیتیک ـ سال نهم، شماره سوم، پاییز ۱۳۹۲ صص ۸۳- ۴۹

 

برگرفته از:‌ وبلاگ دکتر حسین مختاری هشی

 

برای دریافت مقاله کامل بصورت پی دی اف روی لینک زیر کلیک کنید.

ایرانرود - پروژه آبراه سراسری ایران

ایران‌رود

طرح احداث کانال اتصال دریای خزر به خلیج فارس از سالهای دهه ۳۰ شمسی مطرح بوده‌است. دولت شوروی بدلیل وابستگی به مسیر طولانی دریایی که از تنگه‌های بسفر و داردانل و کانال سوئز که تحت کنترل ترکیه و مصر از متحدین آمریکا بود برای تماس دریایی با چین و هند، به ساخت این طرح علاقمند بود.

برخی از کارشناسان ایرانی نیز طرح‌هایی برای ساخت این کانال از مسیرهای مختلف ارائه کرده‌اند. ساخت کانالی بن بست از دریای خزر به کویر لوت (کانال لوت) نیز مطرح شده‌است. هم‌چنین برخی کارشناسان از متصل کردن دریای خزر به دریاچه ارومیه دفاع می‌کنند.

این طرح گرچه تا کنون رسما مطرح نشده‌است، موافقان و مخالفانی دارد. موافقان به درآمدهای سرشار ناشی از انتقال نفت، گاز، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها از آسیای میانه به خلیج فارس، تغییر و بهبود آب و هوای ایران بر اثر ریزش‌های ناشی از تبخیر آب کانال و جلوگیری از ادامه روند کویری شدن ایران، کاهش شدید هزینه‌های ناشی از حمل و نقل داخلی کالا، گسترش شیلات در حاشیه کانال و قابل استفاده کردن بخش‌های عظیمی از زمین‌های کویری ایران اشاره می‌کنند.

مخالفین نیز به غیر عملی بودن این طرح با توجه به اختلاف سطح آب دریای خزر نسبت به آب‌های آزاد، احتمال زیر آب رفتن زمین‌های شمال کشور، مشکلات عبور از رشته کوههای البرز، ناتوانی دولت جمهوری اسلامی در اجرای طرح‌هایی به مراتب کوچکتر از این نظیر اتوبان تهران شمال و گسترش راه آهن و... اشاره می‌کنند.

 

 

تاریخچه

اولین طرح توسط مهندس هومان فرزاد در سال ۱۳۴۵ نوشته شده که وی این طرح را به سازمان پژوهش‌های علمی کشور ارائه داد. بر اساس این طرح باید بین دریای خزر و خلیج فارس دریاچه‌هایی ایجاد شود تا این دو دریا به هم متصل بشوند. در این ارتباط سه نقطه پست در ایران شامل چاله جازموریان، دشت لوت و دیگری هم دشت کویر در نظر گرفته شد.

سال‌ها بعد طرح دیگری هم توسط آقای مسعود قمی به آقای مهندس موسوی نخست وزیر وقت ارائه شد. ساخت این کانال در دوران دولت هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی نیز بررسی شد. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز ساخت این کانال را بررسی کرده‌است.[۱][۲] هم اکنون دکتر بدیع بدیع الزمانی در آمریکا به همراه برخی کارشناسان ایرانی دیگر پیگیر ساخت این طرح هستند و پروژه‌ای با نام «ایرانرود» (Iranrood) نیز آماده کرده‌اند.

مشخصات

بر پایه بررسی‌های جغرافیائی و زمین‌شناسی شروع مسیر از خلیج کوچک واقع در باختر خلیج چابهار به سوی شمال آغاز و پس از گذشتن از کنار شهر بم، کویر لوت را گذرانده، از کنار کویر نمک و شهر طبس به سوی شمال عبور نموده در حوالی ۱۳۰ کیلومتری خاور شاهرود به سوی شمال باختری متمایل شده و پس از گذشتن از کنار گرگان به بندر ترکمن در دریای خزر می‌رسد.

طول آبراه بین ۱۴۶۵ کیلومتر تا ۱۶۰۰ کیلومتر برآورده شده‌است. در طول مسیر باید کانالی به ژرفای ۵۰۰ متر حفر شود و از آنجائی که سطح دریای خزر نزدیک به ۲۹ متر از سطح دریای آزاد پائینتر است، در بخش کوچکی از مسیر در شمال ایران از الگوی کانال پاناما استفاده شده و تالاب‌هایی ساخته خواهد شد تا از سرازیر شدن آب دریای آزاد به دریای مازندران جلوگیری به عمل آید. در همین ناحیه می‌توان با نصب توربین، برق سراسر آبراه را تأمین نمود. پهنای آبراه در پائین ۲۵۰ متر و در سطح زمین ۱۰۰۰ متر پیشبینی می‌شود تا بتواند رفت و آمد دو سویه کشتی‌های بزرگ از جمله نفتکش‌ها را امکانپذیر سازد.
عملیات اجرایی

عملیات اجرایی طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای خزر به حوزه فلات مرکزی ایران، بامداد روز دوشنبه، ۲۸ فروردین ۱۳۹۱، با حضور محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری اسلامی ایران، در منطقه گوهرباران ساری آغاز شد. هزینه اجرای این طرح، دو هزار میلیارد تومان و پیمانکار اصلی آن قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه پاسداران است. این طرح قرار است سالانه ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب را پس از شیرین‌سازی در کنار دریا از طریق لوله‌های آبرسانی به مناطق مرکزی ایران از جمله استان‌های سمنان، قم و اصفهان برساند. بخش اول طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی و سمنان که استان زادگاه محمود احمدی‌نژاد است، ۲۴ ماه زمان می‌برد.
ایران رود، طرحی از زمان هخامنشیان

بنا به گفته هرودوت: «بیشتر آسیا را داریوش بزرگ اکتشاف کرده بود. در آنجا رودخانه‌ای است به نام سند که در آن نهنگ (تمساح) فراوان وجود دارد و تنها یک رودخانه در روی زمین (رود نیل) بیش از آن نهنگ دارد. داریوش که می‌خواست بداند سند از کجا سرچشمه می‌گیرد و در کجا به دریا می‌ریزد، کشتی‌هایی را به سرپرستی اسکیلاکس دریانورد هخامنشی و مردان دیگری را که به راستگویی آنان اعتماد داشت، در پی این کار فرستاد. پس از این اکتشاف دریایی داریوش بزرگ، هندیان را تحت فرمان خود درآورد و آن دریا را در قلمرو ایران قرار داد. به این ترتیب معلوم شد که آسیا به جز بخشهایی که در طرف برآمدن خورشید است، از جهات دیگر به آفریقا (Libya) شباهت دارد». از این قرار، اسکیلاکس دریانورد هخامنشی، در زمان پادشاهی داریوش نخست (پادشاه ایران از ۵۲۱ تا ۴۸۵پ‌م) معروفیت و شهرت یافته‌است. در سال ۳۴۸ تا ۳۶۰ پ‌م، کتاب مسافرت دور دریایی اسکیلاکس (Periplus of Scylax) نوشته شده که در آن شرح گشت‌های دریایی اسکیلاکس دریانورد، از جمله این مسافرت به تفضیل آورده شده‌است، اما، نکته بسیار جالب در این کتاب، ادامه مسافرت اسکیلاکس دریانورد است. او از خلیج پارس به راه می‌افتد، و دریای هند را طی می‌کند، به سوی سرچشمه رودخانه سند رفته، از آنجا سرچشمه رودخانه جیحون (Oxus) را می‌یابد، از رودخانه جیحون به سمت دریای مازندران ره می‌سپارد. رودخانه جیحون تا سال ۱۵۵۰ میلادی (۹۲۹ خورشیدی) به دریای مازندران می‌ریخته و دو دریاچه وخش (آرال) و مازنداران به یکدیگر مربوط بوده‌اند. امروزه محل پیوند این دو دریاچه، گودالی به نام (آقچه‌بایا) با ژرفنای ۸۲- متر، پایین‌تر از سطح دریا قرار گرفته‌است. ارسطو در نوشته‌های خود به این کتاب و این سفردریایی و این آب‌راهه اشاره نموده، خواندن آن را جزو وظایف شاگرد خود، اسکندر مقدونی، قرار داد. پولوبیوس (۱ پ‌م) و استرابون (۱ پ‌م) هم شرح این سفر دریایی و این آب‌راهه را در نوشته‌های خود آورده‌اند. مطالب این کتاب از جمله سفر دریایی از خلیج پارس به دریای مازندران، توسط دانشمندان معاصر، افسانه آمیز تلقی شد، تا اینکه، در سال ۱۹۵۷ میلادی (۱۳۳۶ خورشیدی) دانشمندان شوروی سابق بقایای حفاری یک ترعه، مربوط به زمان هخامنشیان، در سرچشمه‌های ایندو رود را پیدا کردند. این کشف باعت توجه دوباره دانشمندان به داستان این کتاب بود. با توجه به حفر کانال سوئز میان دریای سرخ و رودخانه نیل در مصر، در زمان داریوش بزرگ، و حفر کانال آتوس در زمان خشایارشا، در یونان، می‌توان انگاشت که اندیشمندان و فرزانگان ایرانی به ضرورت ایجاد یک راه آبی که دریاهای شمال و جنوب ایران را به یکدیگر پیوند بزند، پی برده بودند. ایرانیان ۲۵ قرن پیش دریای مازندران و خلیج پارس را به یکدیگر پیوند زده بودند.

برگرفته از ویکی پدیا

 

 

 

پروژه آبراه سراسری ایران(ایرانرود)

طرح تهیه و تنظیم از :
دکتر بدیع بدیع الزمانی

با همکاری گروهی از استادان و متخصصین ایرانی

 شهریور 1379

سپتامبر 2000  

کلیه حقوق محفوظ
 
فهرست مطالب

خلاصه طرح

سابقه تاریخی انجام طرحهای عظیم

  دیوار چین

  کانال سوئز

. کانال پاناما

 امتیازات طرح ایرانرود

        1  فراهم  آوردن نزدیک به 2 میلیون شغل در ایران

        2  تولید و دستیابی به آب آشامیدنی، فراهم آوردن راههای آبرسانی و مبارزه با خشکسالی

        3  چندین برابر ساختن نیرو و ارزش ژئوپلیتیکی ایران در گیتی و کاهش نفوذ بیگانه در منطقه

        4  بهبود بخشیدن محیط زیست و وضع آب و هوا در بخش خشک و کویری خاور ایران

        5  ایجاد آبادانی در محرومترین نقاط خاوری ایران

        6  پدید آوردن امنیت و کمک به مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر در خاور ایران

        7  ایجاد درآمد ابدی برای ایران

        8  خنثی یا کم اهمیت نمودن طرح انتقال نفت و گاز از زیر دریای خزر که علیه منافع ملی ایران میباشد

        9  پدید آوردن همکاری و همبستگی بیسابقه میان ایرانیان برون مرزی و درون مرزی

       10  بازگرداندن سرمایه و اندیشه و مغز به کشور

       11  پدید آوردن بندر آزاد در میانه ایران و شکوفایی بازرگانی

       12   گسترش چشمگیر دریانوردی و صنعت کشتی سازی

       13  ایجاد دو دریاچه و پرورش ماهی و سایر جانداران دریایی
هزینه طرح و راههای تامین بودجه
انجام ساختمان پروژه
گزیده گفتار

خلاصه طرح

برای از میان بردن مشکلات عظیم اقتصادی باید به چاره جویی های خارق العاده دست یازید تا بتوان از انفجارجلوگیری نمود .طرح عظیم ساختن آبراه سراسری ایران ، ایرانرود، بر این اصل استوار است.پروژه ایرانرود که پس از مطالعه فراوان و بررسی های همه جانبه ارائه میگردد، برنامه ای است بنیادین که پس از رایزنی و همکاری با گروهی از استادان و متخصصین ایرانی و غیر ایرانی در رشته های اقتصاد ،

زمین شناسی ،آب شناسی، مهندسی راه و ساختمان، نفت، معادن، جامعه شناسی، محیط زیست، کامپیوتر، ارتباطات و امور مالی و حقوق بین الملل برروی کاغذ آورده میشود تا به خاست خداوند و همت ایرانیان

برون مرزی و درون مرزی به تحقق بپیوندد. نکته قابل توجه اینستکه طرح مزبور یک برنامه آبرسانی ساده نبوده، بلکه یک پروژه آبادانی بسیار گسترده و فراگیر میباشد.

طرح ایرانرود این قابلیت را دارد که نزدیک به دو میلیون نفر را به اشتغال وا دارد، موجب فراهم آوردن آب شیرین در مناطق خشک خاوری ایران گشته، مبارزه با خشکسالی را بنیان نهاده، نیرو و ارزش ژئوپلیتیکی ایران را در گیتی چندین برابر ساخته، آبادانی گسترده به وجود آورده، برای همیشه چهره ارتباطات و حمل و نقل در ایران را دگرگون ساخته و موجب جلب سرمایه و ممر درآمد بی وقفه برای کشور بشود و تا زمانی که ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند مورد بهره وری نسلهای آینده ایران قرار گیرد. پس از اجرای این طرح و در مراحل بعدی ، در صورت نیاز میتوان با کشیدن آبراههای باریکتر و ارتباط آنها با شهرهای کرمان ، یزد ، کاشان و قم یک شبکه بزرگ در قلب کشور بوجود آورده و نسلهای آینده را از نتایج بیسابقه آن بهره مند  نمود.

اگر داریوش کبیر در 2500 سال پیش توانایی ساختن آبراه سوئز را داشت ، اگر چینی ها در 2700 سال پیش توانستند دیوار عظیم چین را بسازند ، و سرانجام اگر آمریکاییها قادر به ساختن کانال پاناما در 90 سال پیش بودند ، بدون تردید ملت بزرگ ایران امروزه توانایی ساختن آبراه سراسری ایران را خواهد داشت.

مسیر ایرانرود بر پایه بررسی های جغرافیایی و زمین شناسی دو مسیر برای آبراه پیشنهاد میشود:

شروع مسیر از خلیج کوچک واقع در باختر خلیج چاه بهار بسوی شمال آغاز و پس از گذشتن از کنار شهر بم ، کویر لوت را گذرانده ، از کنار کویر نمک و شهر طبس بسوی شمال عبور نموده در حوالی یکصد و سی (130) کیلومتری خاور شاهرود بسوی شمال باختری متمایل شده و پس از گذشتن از کنار گرگان به بندر ترکمن در دریای خزر میرسد.

مسیر دوم از ناحیه میان چاه بهار و بندر جاسک آغاز و پس از گذر از کنار شهر بم همچون مسیر شماره یک تا طبس رفته و آنگاه بسوی شمال باختری رفته به فاصله پنجاه(50) کیلومتری جنوب باختری از شهر سمنان گذشته و در فاصله یکصد (100) کیلومتری خاور تهران از میان رشته کوه البرز به شهر ساری رسیده وبا گردش بسوی خاور به بندر ترکمن خاتمه می یابد .

در ازای آبراه بین 1465 کیلومتر (910 مایل) و 1600 کیلومتر (1000 مایل) بر آورده شده.

ارتفاع زمین در طول مسیر نسبت به سطح دریا بر اساس اطلاعات بدست آمده از ماهواره و نقشه های ویژه

بطور تقریب بشرح زیر است:

صفر تا 250 متر          65  کیلومتر ،

250 تا 500 متر         330  کیلومتر ،

 500 تا 1000 متر       920 کیلومتر،

1000 تا 2000 متر      150 کیلومتر،

بدین ترتیب در بیشتر مسیر باید کانالی به ژرفای 500 متر کنده شود و از آنجاییکه سطح دریای خزر نزدیک به 29 متر از سطح دریای آزاد پایین تر است ، در بخش کوچکی از مسیر در شمال ایران از الگوی کانال پاناما استفاده شده و تالبچه هایی ساخته خواهد شد تا از سرازیر شدن آب دریای آزاد به دریای مازندران جلوگیری بعمل آید . در همین ناحیه میتوان با نصب توربین ، برق سراسر آبراه را تامین نمود.

پهنای آبراه در پایین 250 متر و در سطح زمین 1000 متر پیش بینی میشود تا بتواند در آینده دور نیز رفت و آمد دو سویه کشتیهای بزرگ از جمله نفتکش ها را امکان پذیر سازد.

در مسیر میان بم و طبس ایجاد یک بندر مدرن و آزاد تجاری پیش بینی گردیده است تا دل کویر را بصورت یک قطب بازرگانی در آورده و شکوفایی اقتصادی را به کرمان ، یزد ، طبس و از آنجا به سراسر کشور به ارمغان آورد

 سابقه انجام پروژه های عظیم در جهان

دیوار چین.ساختمان این بنای بی همتا که برای جلوگیری از جمله دشمن از 2700 سال پیش آغاز گردید در ابتدا بیش از 5000 کیلومتر درازا داشت و پس از بازسازی در 1368 میلادی به 6000 کیلومتر رسید.

 کانال سوئز. یک شهروند فرانسوی بنام فردیناند دو لسپس Ferdinand de Lesseps در سال 1859 ساختمان آبراه سوئز به شکل امروزی را آغاز نمود .درازای این کانال که دریای سرخ را به دریای مدیترانه وصل میکند 163 کیلومتر (101 مایل) میباشد و کشتیهای بزرگ به طول 500 متر و ارز 70 متر میتوانند از آن عبور کنند . با اینکه رفت و آمد کشتیها بعلت عرض کم آبراه بصورت یکطرفه میباشد ، ظرفیت سالانه آن به 25000 کشتی بالغ میشود که 444 میلیون تن کالا حمل می کنند. انجام کار ساختمان این آبراه برای بیش از یک و نیم میلیون مصری کار فراهم آورده بود.

کانال پاناما. اسپانیایی ها اندیشه ساختن آبراه پاناما را از پانصد سال پیش داشتند . دولسپس فرانسوی پس از ساختن کانال سوئز ، دست بکار ساختن این کانال در سال 1882 شد. آمریکاییها در سال 1904 این پروژه رها شده را بدست گرفته و موفق گردیدند در سال 1914 از آن بهره برداری نمایند. درازای این آبراه 82 کیلومتر(51 مایل) و عرض آن در ژرفترین نقطه 91 متر (300 فوت) و در عریض طرین نقطه ارتفاع به 549 متر (1800 فوت) میرسد . در هر سوی کانال 3 دریچه و تالاب ساخته شده که کشتی را روی هم رفته نزدیک 25 متر (85 فوت) بالا یا پایین می برند.هم اکنون 14000 نفر به کار اداره این آبراه اشتغال دارند.

از آنجاییکه کانال پاناما ظرفیت کشتیهای با حداکثر 65000 تن کالا را دارد در حالیکه کشتیهای بزرگ باربری نوین میتوانند تا 300000 تن کالا را حمل نمایند ، مدتی است که سخن از ساختن آبراه تازه ای در همان منطقه یا در نیکاراگوا و یا مکزیک میشود.

نکته قابل تعمق اینستکه اندیشه اینگونه برنامه های بزرگ در هر دوران چندین و چندبار مورد بحث و گفتگو قرار گرفته  و از سوی بسیاری از بدگمانان و حتی متخصصین مورد حمله و حتی استهزا قرار گرفته و غیر قابل انجام و رویایی نامیده شده بود ولی با بهره گیری از نیروی اندیشه انسانی و پشتکار این پروژه ها جامه عمل پوشیده و برای همیشه چهره زمین را دگرگون ساخته اند.

امتیازات طرح ایرانرود

فراهم آوردن اشتغال

هدف کوتاه مدت از اجرای پروژه ایجاد کار در سطح بسیار گسترده میباشد ، بنابراین روش انجام طرح همچون برنامه های آبادانی کشور چین و بر پایه بهکار گرفتن هر چه بیشتر نیروی انسانی خواهد بود.

با نگرش به اینکه کندن کانال سوئز در سده نوزدهم بیش از یک و نیم میلیون مصری را برای یک مسیر 163 کیلومتری مشغول به کار کرده بود ، انجام برنامه ای به بزرگی ده برابر طرح مزبور به آسانی خواهد توانست برای بیش از یک و نیم میلیون ایرانی کار پدید آورد.افزون بر این ایجاد خط آهن موقتی با واگنهای باری برای انتقال خاک ، ساختن و راه اندازی نقاله های خاک از لایه های پایین به سطح زمین ، و عملیات حمل خاکهای کنده شده به نواحی از پیش مشخص شده دور از لبه مسیر بمنظور جلوگیری از ریزش آنها بدرون گودال خود موجب اشتغال دهها هزار نفر دیگر خواهد گردید . همچنین موارد زیر خود پدید آورنده کار برای صدها هزار نفر دیگر خواهد گردید ، بویژه اگر برای تسریع در انجام پروژه ، کارها در دو نوبت (شیفت) در هر روز پیش برده شود :

         . ایجاد و برقراری ارتباطات ماهوارهای اینترنت ، بیسیم و تلفنی در تمام مسیر ،

        . نگهبانی و انتظامات ،

        . ایجاد اردوگاهها و شهرکهای موقت برای کارکنان در طول مسیر راه با تسهیلاتی چون آشپزخانه ،       درمانگاه ، بیمارستان صحرایی ، باشگاه تفریحات و غیره ،

        . ایجاد کارگاههای تعمیر ماشین آلات ،

        . کشیدن خط نیرو در طول مسیر و ساختن ایستگاههای مولد برق ،

        . ساختن ایسگاههای زمین شناسی و معدن شناسی و مشخص نمودن نواحی گوناگون برای انتقال و خاک و سنگ حاوی مواد کانی همچون آهن و مس و اورانیوم و غیره برای بهره برداری و فروش و صدور این مواد با توجه به عمق و وسعت حفاری مسیر ،

        . بکار گرفتن متخصصین باستانشناسی برای ساختن سدهای خاکی و کاشت درختان و گیاهان ویژه برای جلوگیری از حرکت شنهای روان ،

        . ساختن بندرگاههای تعمیراتی و شهرکهای کوچک در مسیر آبراه ،

        . ایجاد دو دریاچه در دو سوی آبراه با هدایت آب تالابچه های بالابرنده کشتی ها و پرورش آبزیهای جنوب وشمال بگونه جداگانه در آنها

        . تاسیس کارخانه کشتی سازی ،

        . ساختن یک پایگاه دریایی در میانه مسیر ،

         . ایجاد گارد نگهبان آبراه مجهز به قایقها و ناوچه های تندرو و هلیکوپتر برای کنترل آمد و شد ، رسانیدن کمک و همچنین عملکرد همچون خط دوم جبهه در برابر عملیات قاچاق در مرزهای خاوری

        . تاسیس یک ناوگان لایروبی ،

        . بنیان نهادن ایستگاههای شیلات و تهسیلات پرورش ماهی و میگو برای مصرف داخلی و صدور ،

        . ساختن کارخانه های دو گانهcogeneration)) تولید برق و نمک زدایی با استفاده از منابع فراوان گاز  شمال و جنوب ،

        . تاسیس کارخانه های نمک زدایی و تولید آب آشامیدنی با استفاده از انرژی خورشیدی فراوان در ناحیه

        . ایجاد باشگاه های قایقرانی ، اسکی روی آب و تفریحات سالم بوسیله بخش خصوصی ،

        . تاسیس سازمان پژوهشهای دریایی برای بررسی و تحقیق پیرامون زندگی جانوران آبزی ، تطابق آنها با محیط جدید و ردیابی مهاجرت آنان ،

        . ایجاد پارک زیر دریایی بوسیله بخش خصوصی برای جلب توریست و آشنا ساختن مردم نواحی خشک ایران با جانوران آبزی ،

        . ساختن پلهای گوناگون در مسیر آبراه ،

        . بنیان نهادن فرودگاه بزرگ در کنار بندر آزاد پیش بینی شده در میان راه و همچنین ساختن راه و همچنین ساختن راه آهن و بزرگراه برای ارتباط بندر مزبور با دیگر شهرهای ایران

2 . تولید و دستیابی به آب آشامیدنی، فراهم آوردن راههای آبرسانی و مبارزه با خشکسالی

بر اساس نظر کارشناسان عامل اصلی جنگهای آینده بویژه در مناطق خشک چون خاورمیانه کمبود آب خواهد بود. بگفته یک صاحب نظر : چنانچه بخواهیم که صلح و آبادانی و خوشبختی در کشورهای خاورمیانه ببینیم باید در درهه آینده به تولید 500 تا 600 میلیون متر مکعب آب از طریق نمک زدایی بپردازیم ... و هزینه این کار از خرج یک جنگ کوچک کمتر خواهد بود. بسیاری تنها راه  و امید واقعی برای فراهم آوردن آب آشامیدنب برای مردم منطقه را روش نمک زدایی می دانند. عربستان سعودی که بخوبی به این واقعیت پی برده است اکنون به تنهایی نزدیک به 30% کل ظرفیت نمک زدایی جهان را در اختیار داشته و همچنان بر کارخانه های خود می افزاید. امارات متحده عربی نیز بر آنست که ظرفیت خود را به دو برابر افزایش دهد. کویت و قطر تقریباٌ تمامی آب مورد نیاز خود را از این راه بدست می آورند.

در این میان خشکسالی کم سابقه ایران که زندگی 37 میلیون نفر را به خطر انداخته، موجب نابودی 8/2 میلیون تن گندم گشته، 5/3 میلیارد دلار خسارت وارد آورده، موجب هلاکت 800000 حیوان اهلی شده و حتی موجب خشک شدن زاینده رود و دریاچه بختگان به مساحت 50000 هکتار شده است، هشدار بزرگی است برای ایران تا هر چه زودتر به چاره اندیشی دراز مدت برای مبارزه با بلای مزمن بی آبی پرداخته و برای همیشه آنرا ریشه کن سازد. پروژه آبراه سراسری ایران از سه راه در این مورد می تواند کارساز باشد:

آبرسانی. بوسیله تانکرهای بزرگ و بارج از منطقه پر آب سراسر شمال از راه دریای خزر و ایرانرود بمناطق خشک.

نمکزدایی. ایجاد ایرانرود که آب دریای آزاد را باندازه بسیار زیاد از جنوب تا شمال در دسترس قرار میدهد، تاسیس کارخانهجات نمک زدایی را در دل مناطق خشک میسر میسازد. از سوی دیگر وجود منابع گاز در شمال خاوری وجنوب ایران براحتی سوخت ارزان را برای این کارخانجات تامبن می سازد. تاسیس کارخانجات دوگانه برق و نمک زدایی هزینه تبدیل آب شور دریا به آب آشامیدنی را کاهش  بسیار میدهد زیرا که میتوان همان بخاری را که برای بکار انداختن توربینهای مولذ برق مورد استفاده قرار میگیرد بدرون دستگاههای نمک زدایی هدایت کرده و از آن برای جوشاندن و تقطیر آب شور به روش MSF استفاده کرد.

دستیابی به آبهای زیر زمینی. حفاری عمیق در طول مسیر 1600 کیلومتری ایرانرود امکان دستیابی به سفره های آب زیر زمینی را بسیار زیاد میکند. در این صورت علاوه بر دستیابی به آب وجود خودآبراه کار آبرسانی به مناطق خشک را امکانپذیر میسازد.

3. افزایش  نیرو و ارزش ژئوپلیتیکی ایران در گیتی و کاهش نفوذ بیگانه در منطقه

ارتباط دریای خزر با دریای عمان از راه ایرانرود آرزوی کشورهای ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان مبنی بر دستیابی به دریای آزاد را تحت کنترل ایران برآورده خواهد ساخت. در اینکشورها هر روزه منابع گاز و نفت جدیدی کشف میشود ولی هزینه های نجومی رساندن فرآوردههای این منابع به دنیای آزاد آنرا از نظر اقتصادی نامطلوب میسازد. حتی کشور روسیه بدلیل بعد مسافت برخی بنادر خود و اینکه یخبندان سخت زمستان موجب تعطیل پاره ای از آنها میگردد همواره درآرزوی دست یافتن به آبهای گرم خلیج فارس بوده است.

امضاء پیمانهای دو یا چندجانبه به رهبری ایران میتوانند آبراه مزبور را بصورت یک شاهراه حیاتی در آورده، نفوذ و اهمیت ژئوپولیتیکی ایران را چندین برابر ساخته و منبع در آمد بزرگی برای کشور پدید آورد. در این زمینه حتی کشور افغانستان نیز میتواند بدلیل نزدیکی مرز باختری خود با ایرانرود بدنیای آزاد راه یابد. اتکاء روز افزون اینکشورها به آبراه ایران برای صادرات و واردات کالاهای نفتی و غیر نفتی خود نفوذ سیاسی و اهمیت ایران را در منطقه هر چه بیشتر خواهد کرد. اثرات مثبت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این امر موجب ثبات بیشتر در منطقه گردیده و نتایج آن در صحنه جهانی پدیدار گشته و بر اهمیت ایران بعنوان یک نیروی استوار ضامن ثبات و صاحب نفوذ خواهد افزود. از این نفوذ و ثبات بیشتر در منطقه میتوان بهره گیری کرده و نفوذ بیگانه را کاهش داد.

4. بهبود بخشیدن محیط زیست و وضع آب و هوا در بخش خشک ایران

بررسی های نخستین نشان میدهد که ایجاد آبراه عظیم ایرانرود احتمالاً از خشکی هوا در مسیر کاسته، به تشکیل ابر کمک کرده و موجب ریزش بارانهای محلی خواهد گشت. همچنین ایجاد سدهای خاکی بلند و کاشت درختان و گیاهان ویژه برای جلوگیری از حرکت شنهای روان چهره کویر را دگرگون ساخته و موجب تغییر آب و هوا خواهد گردید.

افزون بر این، وجود آب و احداث پارکهای گوناگون در مسیر پروژه مهاجرت برخی از انواع پرندگان و جانوران را بدنبال خواهد داشت که اثرات مثبت آن بر محیط مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

از سوی دیگر حفاری ژرف احتمالاً موجب دستیابی به سفره های آب شیرین زیر زمینی خواهد شد که در آن صورت می توان هزاران هکتار زمین را آبیاری نموده و با ایجاد کشاورزی از یکسو محیط را بهبود بخشیده و از سوی دیگر هزاران تن دیگر را بکار گماشت.

همچنین احداث کارخانه های نمک زدایی و شیرین کردن آب در کناره شهرهای بم و طبس و بندر آزاد نو بنیادی که در نظر گرفته شده میتوان این مناطق خشک را از بی آبی نجات بخشد. سوخت این کارخانجات میتواند از منابع گاز طبیعی ایران تامین گردد تا اجرای کار تهیه آب شیرین را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه سازد

 5. ایجاد آبادانی در محرومترین نقاط خاوری ایران

پروژه ایرانرود نقطه پایانی بر محرومیتهای چندصدساله بخش خاوری ایران بود. آوردن آب به کویر آغاز پا گرفتن کشاورزی و آبادانی بوده و ساختن بندر آزادبازرگانی، فرودگاه، راههای ارتباطی، کشیدن خط نیرو، به ارمغان آوردن ماهی و ماهیگیری، کشتس سازی، شهر سازی، بهره برداری از کانها و برقراری ارتباط با دنیای بیرون از کویر آبادانی و رفاه و پیشرفت را به همراه داشته و به مثابه گشودن در بهشت بروی این هم میهنمان رنجدیده خواهد بود.

6. پدید آوردن امنیت و کمک به مبارزه با قاچاق مواد مخدر

استقرار نیروی انتظامی در سراسر آبراه، ایجاد گارد دریایی و حظور دائمی این نیروها امنیت را به سطح بالایی رسانده و کمک بزرگی در راه مبارزه با قاچاق مواد مخدر خواهد بود. این امر مورد ستایش کشورهای اروپایی غربی که شدیداً نگران حمل این مواد از پاکستان و افغانستان به کشورهای خود هستند قرار گرفته و همچنین با قدرشناسی سازمان ملل متحد روبرو خواهد شد. بدین ترتیب میتوان از آنان انتظار همکاری در فراهم آوردن بودجه برای ساختن این آبراه را داشت. همچنین پرورش آبزیهای دریای خزر، از جمله خاویار، در یک دریاچه ایجاد شده از آب تالابچه های بالابرنده های کشتی ها در یک سوی آبراه و آبزیهای خلیج فارس در سوی دیگر و ارائه آنها با بازارهای داخلی و بین المللی، درآمد سرشار پایداری برای ایران بدست خواهد داد.

7. ایجاد در آمد ابدی برای ایران

افزون بر پدید آوردن شکوفایی اقتصادی، ایرانرود یک منبع در آمد همیشگی برای ایران بوجود خواهد آورد. هر بار که کشتیهای حامل نفت و گاز و سایر کالاهای ترکمنستان و قزاقستان و آذربایجان،  روسیه و افغانستان و یا هر کشتی دیگر از این آبراه گذر میکند مبلغی قابل مقایسه با کانال سوئز بعنوان حق ترانزیت یا آمد و شد به دلار به ایران خواهد پرداخت و این منبع سرشار را پایانی نخواهد بود.

 8. خنثی یا کم اهمیت ساختن طرح انتقال نفت و گاز از زیر دریای خزر

دولت واشینگتن بدلیل سیاسی در چند سال گذشته کوشیده است با اعمال نفوذ و فشار طرحی را به مرحله اجرا در آورد که بر اساس آن نفت و گاز کشورهای ترکمنستان و قزاقستان را از راه زیر آب در دریای خزر و سپس آذربایجان و ترکیه به بازار آزاد برساند. این برنامه غیر منطقی که به روشنی مخالف منابع ملی ایران است همواره مورد مخالفت ایران و ایرانیان بوده است. دولتمردان کشورهای منطقه نیز برای حفظ دیپلماسی در ظاهر با این پروژه بسیار گرانقیمت موافقت نموده ولی در عمل از پیشبرد آن سر باز زده اند. از سوی دیگر کارشناسان و متخصصین ایرانی دریای خزر اعلام نموده اند که انجام چنین طرحی به محیط زیست در دریای مزبور آسیب بسیار خواهد رساند.

اجرای پروژه آبراه سراسری ایران طرح یاد شده را بکلی خنثی ساخته و یا دست کم از اهمیت آن بشدت خواهد کاست زیرا که کشورهای کرانه دریای خزر دیگر نیازی به سرمایه گذاری گزاف برای ایجاد خط لوله و صرف هزینه های دائمی نگهداری آن نداشته و میتوانند فرآورده های خود را بوسیله کشتیهای نفتکش و با هزینه بسیار کمتر به بازار آزاد برسانند.

9. پدید آوردن همکاری و همبستگی بیسابقه میان ایرانیان برون مرزی و درون مرزی

 این حقیقت که بیش از 93 درصد کسانیکه از برنامه ایران رود آگاهی یافته اند با شور و هیجان بی اندازه از آن استقبال کرده و آمادگی خود را برای پژوهش و همکاری در به انجام رساندن آن اعلام داشته اند موید این واقعیت است که با یک برنامه ریزی خردمندانه میتوان احساسات میهن پرستانه و آرزوی سرافرازی و پیشرفتت و آبادانی ایران را در ایرانیان برونمرزی و درون کشور بر انگیخت و از نیروی لایزال حاصله از آن برای انجام پروژه بهره گرفت.

در دو دهه گذشته صدها هزار ایرانی در خارج از کشور به دانش و تخصصهای علمی و صنعتی مدرن دست یافته اند. بسیاری از این افراد، که گاه فقط خاطره دوری از ایران داشته ولی عشق به زادگاه در دلشان

شعله ور است، حاضرند در چهار چوب یک برنامه مطالعه شده و با مدیریت درست به خدمت میهن خود بشتابند. از سوی دیگر چنانچه مردم ایران اطمینان حاصل کنند که این یک پروژه واقعی و مردمی بوده و با مدیریت مدرن توسط کارشناسان ایرانی مقیم خارج و با همکاری متخصصان مشهور جهانی به اجرا در خواهد آمد، و هنگامیکه از امتیازات و منافع آن اطلاع یافته و آگاهی یابند که طرحی است ملی که بدور از گرایشهای گوناگون سیاسی و عقیدتی و فقط با در نظر گرفتن منافع ملی حال و آینده ایران به مرحله عمل در آمده و علاوه بر ایجاد شکهفایی اقتصادی و مبارزه با بیکاری افتخار و سربلندی را در این جهان برای ایران باز خواهد گرداند، بدون تردید با آغوش باز آن را مورد اقبال قرار داده و با جان و دل در راه به انجام رسانیدن آن خواهند کوشید.

افزون بر این، نتایج بدست آمده از این همکاری از یکسو متخصصین ایرانی برون مرزی را تشویق به طرح و سرمایه گذاری و اجرای پروژه های آبادانی دیگر خواهد ساخت و از سوی دیگر موجب میگردد که مردم ایران نیرو و توانایی خود را باور کرده، به آینده خود امیدوار گشته و برای آتیه خود، فرزندان و کشورشان آستینها را بالا زده و خالصانه بکوشند.

10. بازگرداندن سرمایه و اندیشه و مغز به کشور

علاوه بر کارشناسان و استادان و متخصصین ایرانی برون مرزی که با شوق بسیار برای پژوهش و اجرای طرح ایرانرود اعلام آمادگی نموده اند، تنی چند از سرمایه داران جوان ایرانی که از برکت وجود آزادی و هوش و استعداد و به کار گرفتن نبوغ خود در زمینه کامپیوتر و اینترنت در غرب به ثروت فراوان رسیده اند نیز آمادگی مشروط خود برای فراهم آوردن تا یک میلیارد دلار هزینه پروژه را اعلام نموده اند.

چنانچه این طرح مورد پذیرش زعمای تمامی ارکان قدرت کشور رسیده و ضمانتهای کافی و کتبی و رسمی و علنی در مورد امنیت جانی و مالی، عدم دخالت نهادهای گوناگون در کار پروژه، عدم اشکال تراشی از سوی مقامات و عوامل ادارات و نهادها و ارکان قدرت و خود مختاری کامل در چهارچوب مدیریت اجرایی داده شود، سیل سرمایه و اندیشه و مغز به کشور سرازیر خواهد شد تا موفقیت طرح را تضمین نماید.آنگاه است که دامنه این سیل نعمت به دیگر نقاط کشور کشیده شده و برنامه های آبادانی مشابه ارائه و اجرا خواهد گردید.

11. پدید آوردن بندر آزاد درمیانه ایران و شکوفایی بازرگانی

در کناره ایرانرود، در محلی میان شهرهای بم و طبس و در دل کشور طرح بنیان یک بندر آزاد بمعنای واقعی کلمه پیش بینی شده است تا با نیروی تمام به رقابت با دبی بپردازد.تسهیلات بندری مدرن، سرد خانه، انبار و وسایل کامپیوتری ارتباطات آخرین سیستم از طریق ماهواره GPS و فرودگاه و بزرگراه موجب آن خواهد شد که این بندر کوس برابری با پیشرفته ترین بنادر دنیا زده و همچون هنگ کنگ و سنگاپور و دبی بتواند ثروت فراوانی به کشور سرازیر سازد. بازرگانان ایران و ایرانی که هم اکنون در کشورهای غربی بدون واسطه و بطور مستقیم با کارخانجات سازنده در چین، تایوان، کره، سنگاپور و ژاپن داد وستد کرده و تجربیات و ثروت بسیار اندوخته اند هرکدام با برپایی شرکتی در این بندر انواع محصولات و فرآورده ها را بدون دخالت واسطه وارد کرده و با بهای بسیار کمتر از دبی به بازار ایران عرضه خواهند داد زیرا که پیش بینی میشود قدرت خرید آنان با سرازیر شدن پول نفت به آن سرزمینها بگونه روزافزونی افزایش یابد.

افزون بر این، وجود این بندر فشار تراکم در سایر بنادر ایران را کاهش داده و موجب تسریع در کار حمل و نقل کالا در ایران میگردد.

12. گسترش چشمگیر دریانوردی و صنعت کشتی سازی

با بهرهبرداری از آبراه سراسری ایرانرود، با نگرش به دریای خزر و خلیج فارس ایران دارای بیش از 3500 کیلومتر راه دریایی و قابل کشتیرانی خواهد گردید. اتصال دو دریا در شمال و جنوب خود به خود رفت و آمد کشتیها را افزایش داده، موجب رونق بازرگانی در این مناطق شده و روح دریانوردی را در بسیاری زنده خواهد کرد.

افزون بر این، احداث تعمیرگاه و کارخانه کشتی سازی در سطح بین المللی ایران را به مراحل نوینی در این زمینه رهنمون خواهد ساخت که خود موجب اشتغال و منبع در آمد قابل ملاحظه ای خواهد گردید.

  13. ایجاد دو دریاچه و پرورش ماهی و سایر جانداران دریایی

پژوهشهای علمی انجام شده بر روی دریای خزر نشان می دهد که این دریاچه یک دوره 70 ساله دارد. بدین گونه که در این دوره آب آن افزوده شده و بالا رفته و در دوره پس از آن، آب دریاچه پایین می رود.

همانگونه که پیشتر اشاره شد، برای یکی نشدن آب دریاچه خزر و خلیج فارس (غلظت و ترکیب آب این دو دریا متفاوت است و آبزیهای آنها نیز از انواع متفاوت اند) در بخش کوهستانی شمال، از الگوی کانال پاناما استفاده می شود. بدین ترتیب که کشتی به درون تالابچه هدایت می شود که کارش شبیه کار آسانسور بوده و آن را به سطحی بالا یا پایین می برد. پس از انتقال کشتی، آب این تالابچه به بخشی در نزدیکی آبراه منتقل شده و یک دریاچه مصنوعی تشکیل می دهد.

در این دریاچه که از آب دریای خزر پدید آمده، آبزی های آن دریا از جمله ماهی استروژن پرورش خواهند یافت که خود منبع درآمد بسیاری خواهد گشت.

قابل توجه است که امروزه یک قاچاقچی یک کیلو خاویاری را که غیر قانونی و با صید قاچاق بدست آورده به مبلغ 30 دلار به فروش می رساند. همین یک کیلو خاویار هفته ای بعد در رستورانهای درجه یک لندن به مبلغ 3000 دلار به فروش می رسد!

ایجاد دریاچه مصنوعی در درون خاک ایران این مزیت را دارد که بتوان به آسانی از صید قاچاق جلوگیری نموده و از آلودگی آب و انقراض نسل ماهی خاویار پیشگیری نمود.

در دوره 70 ساله دیگر آب دریای خزر پایین می رود، می توان یک دریاچه مصنوعی دیگر در سوی دیگر آبراه به وجود آورده و ماهی و میگو و سایر آبزیهای خلیج فارس را در آن پرورش داد.

هزینه طرح و راههای تامین بودجه

بررسیهای نخستین هزینه انجام این پروژه را ده میلیارد دلار بر آورده ساخته است. برای تامین این مبلغ راههای زیر در نظر گرفته شده است:

اختصاص اعتبار فوری 5/2 درصد از در آمد نفت برای آغاز کار

تعهد مشروط ایرانیان برونمرزی تا یک میلیارد دلار

انتشار قرضه ملی

سرمایه گذاری شرکتهای خارجی بر اساس بیع متقابل

سرمایه گذاری شرکتهای خارجی بر اساس دریافت امتیازات گوناگون از قبیل شراکت در ماهیگیری، کشتسرانی، حق ترانزیت، اداره بندر آزاد و غیره،

وام از بانک جهانی

کمک بلاعوض از کشورهای اروپایی در ازاء مبارزه با قاچاق مواد مخدر

کمک بلاعوض از سازمان ملل متحد در برابر مبارزه اساسی با قاچاق مواد مخدر

انجام ساختمان پروژه

طرح مفصل و کامل پروژه مورد بررسی و سپس پذیرش دولت، مجلس؛ شورای مصلحت، سایر مقامقت ذیربط و مقام رهبری رسیده و بطور رسمی و کتبی و علنی اعلام میگردد.

مدیریت و اجرای کار توسط یک شرکت بین المللی مرکب از سرمایه گذاران و کارشناسان ایرانیان برونمرزی و بین المللی با استانداردهای علمی بین المللی و بدور از باورهای سیاسی عقیدتی فرهنگی زیر نظر ولی بدون دخالت مستقیم دولت و نهادهای گوناگون جمهوری اسلامی و گروههای فشار و مصون از هرگونه اتهام و افتراء از سوی هر فرد و گروه و مقام حقیقی و حقوقی انجام خواهد گرفت.

 گزیده گفتار

 از گزارشهای گوناگون و بررسیهای مختلف بر میاید که زمامداران و جناحهای مختلف ایران در این نقطه اشتراک نظر دارند که کشور از نظر اقتصادی در موقعیت خطیری قرار دارد. برنامه های عمرانی پنجساله( که بنظر میرسد بسیار خوشبینانه تنظیم گردیده) حتی در صورت موقعیت کامل سالانه فقط 800000 شغل ایجاد مینماید. بگفته دیگر، چنانچه همه چیز مطابق با خواسته دولت پیش بروند چندین میلیون ایرانی بیکار باید چندین سال با شکم گرسنه در انتظار رنج ببرند تا شاید قرعه فال بنام برخی از آنان اثابت کند! شواهد نشان میدهد چنانچه اقدامی فوری و خارق العاده انجام نگیرد کشور دچار انفجار عظیم و نابود کننده ای خواهد شد که نتایج منفی آن در سراسر دنیا احساس خواهد گردید. در این میان خشکسالی بیسابقه، خسارات جانی و مالی وارده و ناتوانی در کار آبرسانی بر ابعاد فاجعه افزوده است.

طرح عظیم آبراه سراسری ایران از سوی گروهی از استادان و کارشناسان و دانشمندان ایرانی عاشق ایران که همگی قلبشان برای ایران می طپد بمنظور عرضه برنامه ای برای جلوگیری از انفجارقریب الوقوع سرزمینشان  عرضه شده است. این افراد بخوبی از عظمت پروژه آگاهی داشته و واقفند که ممکن است پاره ای افراد ایرادهایی نسبت به آن داشته، آن را ناشدنی انگاشته و یا بدلیل آنکه منافعی برای خود در آن نمی بینند، با آن به مخالفت پردازند.

طرح آبادانی ایرانرود پروژه ایست شدنی که بر اساس بررسی های علمی بنیان نهاده شده است.آشکار است که پس از آنکه اصول طرح مورد پذیرش قرار گیرد مطالعات گسترده ولی سریع دیگری نیز انجام گرفته و تمام نظرات صاحبنظران ایرانی و بین المللی مورد مداقه قرار خواهد گرفت.

 از سوی گروه دانشمندان و پژوهشگران ایرانی عرضه کننده پروژه ایرانرود،  

دکتر بدیع بدیع الزمانی

14 شهریور 1379 برابر با 4 سپتامبر 2000

سن دیه گو، کالیفرنیا

Badi Badiozamani, Ph.D.

9185 Maler Rd.

San Diego, CA 92129, USA

E-Mail: [e-mail]

Phone: [phone]

Fax: [phone]
 

 

برگرفته از سایت دکتر بدیع بدیع الزمانی

 

سیستم اتوماتیک آبیاری گلدان‌ها با یک بطری پلاستیکی٬ لوله کوچک و سینی

 

برگرفته از سایت lifehacker.com

 

هزاران تن بدون عشق زیسته اند، اما یک نفر هم بدون آب زندگی نکرده است

شاید برای نتیجه گیری این گفتار عبارتی گویاتر از شعر دبلیو اچ آدن شاعر بریتانیایی- آمریکایی (1993-1907) نتوان یافت که می گوید: “هزاران تن بدون عشق زیسته اند، اما یک نفر هم بدون آب زندگی نکرده است.”

تصویر دشت خشک و باغهای سوخته از خشکی و بی آبی یکی از دهشتناک ترین تصاویری است که می توان تصور کرد. کودک آینده خود را فرض کنید که به علت نبود آب شرب نمی تواند بسیاری از فعالیتهای لازم یک کودک اعم از دویدن و بازی کردن در فضای باز را انجام دهد. تصویر زندگی در یک کویر دهشتناک تصویری هولناک است چرا که هیچ یک از ما برای زندگی در سرزمین ارواح پدید نیامده ایم. اما یک واقعیت عریان پیش روی چشمان ماست و آن اینکه اگر به منابع آب اهمیت ندهیم دیر یا زود و بسته به منطقه جغرافیای زندگی مان مجبوریم با این کابوس رو در رو شویم.

باغ سوخته و زمین ترک زده یکی از کابوس های همیشگی بشریت بعد از اسکان بوده است

بنجامین فرانکلین، یکی از بنیانگذاران کشور آمریکا، بیش از دو قرن پیش و مدت ها قبل از این که کسی بتواند تصوری از نیاز به حفظ اکوسیستم آب یا کمبود آب بر روی کره زمین داشته باشد، گفته بود ” قدر آب را زمانی می دانیم که چاه خشک شود”. امروز برای نخستین بار در تاریخ انسان، “چاه جهانی” در حال خشکیدن است- و چیزی نمانده که ما همگی به عواقب دردناک کمبود مهم ترین منبع جهانی پی ببریم.

همان گونه که نفت موجب تحولات زیادی در تاریخ و نظم جهانی قرن بیستم گردید، بحران جهانی آب شیرین هم به ژئوپولیتیک، اقتصاد، محیط زیست، امنیت ملی، شرایط روزمره زندگانی و تراکم تمدن انسان ها در قرن بیست و یکم شکل تازه ای می دهد. حتا بیشتر، زیرا آب برخلاف نفت، جایگزینی ندارد: ما نمی توانیم نفت را بنوشیم یا با آن مواد غذایی پرورش بدهیم.

حقیقت پیش رو این است که به زودی همه ما  در عرضه آب مورد نیاز برای تأمین نیازهای کشاورزی، تولید انرژی، تولید صنعتی و مصارف خانگی 7 میلیارد جمعیت جهان که در سال 2050 به 9 میلیارد تن بالغ خواهد شد، با کمبود مواجه می شویم. این بحران به علت نارسایی های فراوان و هدر رفتن منابع آب که تقریبا در مدیریت منابع آب درهمه جا مشاهده می شود، شدت خواهد یافت.

 

 

کمبود فزاینده آب، انسان را با چالش دوگانه ای مواجه می کند- که بخشی از آن زیست محیطی و بخش دیگرش سیاسی است. به علت توزیع نابرابر منابع آب شیرین و فشار ناشی از ازدیاد جمعیت، این نابرابری نگران کننده در میان جوامع “برخوردار از آب” و جوامع “فاقد آب” هرچه بیشتر می شود- به لحاظ بین المللی میان کشورها، و نیز میان گروه های مختلف ذینفع، و میان بخش ها و طبقات اقتصادی که مدت های مدیدی بر سر دسترسی برابر به منابع آب با یک دیگر رقابت داشته اند و این درحالی است که همین امروز میلیون ها نفر از مردم از عدم دسترسی به آب آشامیدنی رنج می برند، و هر روز بیش از 4300 کودک از بیماری های ناشی از آب آلوده می میرند. به سادگی این واقعیت غیر قابل قبول است. امروز، یک سوم از مردم جهان با کمبود آب مواجه هستند. پیش بینی می شود این شرایط به دلیل تغییرات آب و هوایی که موجب وقوع مکرر سیل و خشکسالی های شدید است، وخامت بیشتری پیدا کند. کارشناسان و دست اندرکاران برآورد می کنند که برای تولید یک کالری غذا، به یک لیتر آب نیاز است یعنی حداقل چندین هزار لیتر آب برای هر نفر در هر روز. میزان آبی که برای پرورش مواد غذایی نیاز داریم، 70 برابر میزان آبی است که به آن برای نوشیدن، استحمام و شست و شو احتیاج داریم. انتظار می رود در 40 سال آینده، تقاضای جهانی برای مواد غذایی دو برابر گردد، به همین جهت، مقدار آبی که برای تأمین امنیت مواد غذایی در جهان مصرف می شود نیز به دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد. در دهه های 1960 و 1970، افزایش سریع جمعیت در نیمکرۀ جنوبی و میزان گرسنگی در شبه قارۀ هند و مناطق جنوبی صحرای آفریقا منجر به بروز ترس فراگیری در مورد عدم توانایی حمایت از جمعیت 6 میلیاردی جهان گردید.

 

فقدان منابع آبی نه فقط یک تهدید که رفته رفته به واقعیتی فراروی بشریت تبدیل میشود

حرکت کلی حاکی از دو برابر شدن تقاضا برای مواد غذایی تا سال 2050 است. ادامۀ روند عادی امور، نیز مستلزم دو برابر شدن حجم آبی است که به مصرف کشاورزی می رسد. این کار در تئوری می تواند با افزایش زمین های زیر کشت صورت گیرد، اما در عمل زمین زیادی باقی نمانده است. راهبردی دیگر، استخراج بیشتر آب از طبیعت است، اما رودخانۀ مناسب یا بهترین محل برای احداث سد دیگری، وجود ندارد. در واقع نشانه های زیادی دال بر این که تا این جا هم منابع طبیعی بیش از حد مورد بهره برداری قرار گرفته اند، وجود دارد:

- رودخانه هایی مانند رود زرد، رود کلرادو و رود اردن که زمانی از پر آب ترین بودند، هم اکنون طی دورۀ بحرانی ظرفیت آب، حتا آب آنها به دریا نمی رسد.

- دریای آرال خشک و تبدیل به سایه ای از آن چه بوده گردیده است و نمونۀ یکی از وخیم ترین فجایع جهان است.

- سطح آب های زیرزمینی در بسیاری از مناطق آسیا، مانند ایالت گجرات هند، در یک دورۀ 25 تا 30 ساله، بیش از 150 متر پایین رفته؛ مردم هزاران چاه آب و روستا را رها کرده اند- کانال های آب را فقط یک نسل مورد استفاده قرار دادند.

- خشکسالی طولانی و چند سالۀ استرالیا اخیرا موجب خسارت کشاورزی نیازمند به آبیاری شده و منجر به 10 سال گرانی قیمت گندم گردید.

- دادگاه های کالیفرنیا تغییر مسیر آب از کالیفرنیای شمالی و شهرهای جنوبی این ایالت را برای حمایت از گونه های مواجه با خطر انقراض در دلتای رود سن هواکین و ساکرامنتو محدود کرده و این تصمیم موجب بحرانی شدن وضعیت کشاورزی نیازمند به آبیاری در یکی از مولد ترین سیستم های کشاورزی جهان شده است.

- رود نیل در مصر که از زمان فراعنه نقش سبد نان کشور را ایفا می کرد، آب کافی ندارد و تنها نیمی از غذای مورد نیاز اهالی کشور را تأمین می کند؛ باقی مانده آن باید صادر شود.

 پدیدۀ تغییرات آب و هوایی واهمه و اضطراب بسیاری را در میان مردم به وجود آورده است. دولت های جهان هم اکنون پذیرفته اند که این پدیده، خطرهای بلند مدت جدی را برای سلامت اجتماع و اقتصاد کشورها به دنبال خواهد داشت.
گرمایش جهانی، که پیش بینی می شود تا سال 2100 به دو تا چهار درجه سانتیگراد برسد چندان زیاد به نظر نمی آید. اما آثار این گرمایش به طرق مختلفی در چرخۀ آب تقویت خواهد شد. میانگین دمای زمین (15 درجه سانتیگراد) امکان وجود همزمان آب در اشکال مختلف – یخ جامد، آب مایع و بخار – را مهیا می سازد. انرژی اضافه مسبب افزایش دما این موازنه را برهم می زند.

پدیده های جوی همچون توفان های استوایی بیشتر به چشم خواهند خورد و پیش بینی می شود که شدت بارندگی افزایش یابد و این در حالی است که متوسط میزان بارش در برخی نقاط کاهش خواهد یافت. احتمال می رود که سیل های آینده از لحاظ وسعت و شدت، ویرانگری و تعدد افزایش یابند.

با افزایش دما، آب بیشتری تبخیر می شود. در صورتی که میزان تبخیر آب از میزان بارش آن بیشتر شود، زمین رو به خشکی خواهد گذارد. در مناطق خشک، آب باران بیش از آن که روی سطح جریان پیدا کرده و وارد نهرها و رودخانه ها شود، جذب زمین خشک می شود. خاک های خشک تر آب جذب شده در زمین را به خود می کشند که این امر باعث تجدید کمتر سفره های آبی و کاهش جریان چشمه های طبیعی ناشی از آنها می گردد.

 علی رغم وجود همه این مشکلات، مدیران و کارشناسان منابع آب جهان در ابتدا اولویت چندان بالایی را برای این مسائل در نظر نگرفتند. در سال 2003، سازمان ملل متحد در گزارش توسعۀ جهانی آب اعلام کرد که “تغییرات آب و هوا مسئول حدود 20 درصد افزایش کمیابی جهانی آب خواهد بود.”

هر کسی که با قاعدۀ 20/80 مدیریت (به معنای این که بیست درصد از مردم بیش از هشتاد درصد ثروت را در اختیار دارند) آشنایی داشته باشد موضوع را درک می کند: رسیدگی به تغییرات آب و هوا در رأس دستور کار مدیران منابع آبی قرار نداشت. چرا که با مشکلات عاجل تری مواجه بودند. در بسیاری از نقاط جهان، میزان رشد مصرف آب به واسطۀ رشد جمعیت و توسعۀ اقتصادی به حدی سریع است که قابل حفظ و پایدار نیست. در عین حال، آلودگی آب باعث محدودیت قابلیت مصرف ذخایر موجود می شود.

در نقاطی که آب مستقیماً از رودخانه ها برداشت می شود، کمبود آب با شکایت مصرف کنندگان پایین دستی به سرعت آشکار می شود. اما در نقاطی که آب از منابع زیرزمینی برداشت می شود، مصرف کنندگان ممکن است متوجه نباشند که موازنۀ لازم بین دخل و خرج ذخیرۀ آبی آنها برقرار نیست. از غرب ایالات متحده تا هندوستان و خاورمیانه، سفره های آبی به مراتب سریع تر از آن که بتوانند احیا شوند در حال افت هستند.

پدیدۀ شهری سازی عامل خطر دیگری است و دلیل آن تنها نیاز ساکنان شهرهای به سرعت در حال رشد به مقادیر بیشتر آب برای خانه های خود نیست. در بسیاری از موارد، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، فاضلاب شهری آب را به هزینۀ مصرف کنندگان پایین دستی آلوده می کند و این مصرف کنندگان پایین دستی هستند که باید برای تصفیۀ این منابع، مبالغ هنگفتی از پول را صرف کنند، یا منابع دیگری برای خود پیدا کنند، یا مخاطرات مصرف آب آلوده را بپذیرند.

رشد اقتصادی هم چالش های بیشتری به همراه دارد. رونق و شکوفایی باعث تغییر چگونگی خورد و خوراک مردم می شود و بدین ترتیب هم غذای بیشتری لازم است و هم آب بیشتری برای تولید مواد غذایی. و فن آوری های جدید انواع جدید آلودگی های مختلف را تولید می کنند.

 

برگرفته از سایت نگاره ای از ایالات متحده آمریکا