کاشت گیاه سالیکورنیا در آب شور دریا و تولید روغن و علوفه خوب

سالیکورنیا Salicornia.L. یک جنس از گیاهان یکساله خانواده کنوپودیاسه استکه به صورت گیاه علفی با ساقه های آبدار و گوشتی ظاهر میشود و به طور طبیعی در سواحل دریا و حاشیه مانداب های شور رشد و تکامل یافته است. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که این گیاه توانایی بالایی درتولید دانه های سرشار از روغن دارد. عملکرد دانه این گیاه مناسب بوده و دانه این گیاه حاوی 28 % روغن می باشد که این گیاه را به عنوان گزینه مناسبی برای تولید دانه های روغنی مطرح می سازد. برای بررسی رشد ونمو سالیکورنیا این تحقیق در پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج در سال 87 انجام گرفت. در مقایسه میانگین تیمارهای شوری بیشترین رشد و ماده خشک تولید شده را در شوری 200 میلی مولار بدست آمد وکمترین مقدار وزن خشکدر بیشترین تیمارشوری یعنی 600 میلی مولار بدست آمد. با توجه به اهمیت سالیکورنیا به عنوان یک گیاه هالوفیت که قابلیت زراعت با آب دریا را دارد می توان امیدوار بود با پیشبرد تحقیقات در این زمینه بسیاری از اراضی شور سواحل جنوبی ایران که به صورت غیرقابل کشت رها شده اند به کشت این گیاه اختصاص یابند و با توجه به اهمیت روغن به عنوان یک کالای استراتژیک، روغن حاصل از دانه های این گیاه می تواند به خود کفایی در این زمینه کمک نماید.

گیاه مقاوم به شوری آب موسوم به سالیکورنیا در حوزه دریاچه ارومیه نیز کشت می شده است.
 گیاه سالیکورنیا دارای خصوصیات برجسته اقتصادی و زراعی از جمله وجود مقدار زیادی روغن و پروتئین است و میزان قابل توجهی علوفه با کشت این گیاه تولید می شود. باتوجه به این که پراکنش این گیاه در مناطق شور و باتلاقی است لذا اراضی حاشیه دریاچه ارومیه مناسب ترین مکان برای پرورش و تولید این گیاه محسوب می شود.ایوب ایرانی فام، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی می گوید: تحقیق در زمینه میزان حساسیت گیاه در زمان جوانه زنی نشان داده است که اگر آب دریا برای آبیاری این گیاه به میزان بسیار کمی رقیق شود، گیاه رشد بسیار خوبی خواهد داشت.وی با بیان این که این گیاه توانایی پاکیزگی محیط از آلودگی نفتی را دارد یعنی به نوعی می تواند آلودگی نفتی موجود در خاک را تجزیه کند، گفت: گیاه سالیکورنیا به عنوان گیاهی شورزی و نمک خواه شناخته می شود، برگ های آبدار نمکین آن در گرمای بالاو خاک فقیر با مقداری بیشتر از آبیاری معمول آن هم آب شور، رشد و نمو می کند و گیاهی کارا برای بیابان زدایی است. ایرانی فام با بیان این که این گیاه توانایی بالایی در تولید دانه های سرشار از روغن دارد، افزود: عملکرد دانه این گیاه مناسب بوده و حاوی 28 درصد روغن است که آن را به عنوان گزینه مناسبی برای تولید دانه های روغنی مطرح می کند.

 

 با بررسی‌های صورت گرفته بر روی این گیاه مشخص شد که کشت آن با آب دریا می‌تواند باعث رونق کشاورزی با آب دریا شود.  کشت گیاه سالیکورنیا در سواحل دریایی و آبیاری آن با آب شور دریا امکان پذیر است.

این گیاه در مناطقی که باتلاقی و شورهستند مانند دریاچه ارومیه، قم، باتلاق گاوخونی، سواحل خلیج فارس تا دریای عمان، خراسان جنوبی و بخشی از گرگان رشد می‌کند، در واقع پراکنش این گیاه در مناطق شور و باتلاقی است.

سالیکورنیا که گونه‌ای از کیاهان هالوفیت(شوری پسند) است دارای دانه‌هایی است که پروتئین و روغن موجود در آن معادل سویا است و به نوعی گیاه روغنی محسوب می‌شود. محققان امریکایی بر روی این گیاه مطالعات فراوانی را انجام داده‌اند اما تا به حال در ایران بر روی این گیاه مفید و مغفول‌مانده مطالعه‌ای صورت نگرفته است.

 

ویدئوی گیاه سالیکورنیا در آپارات

خشکسالی و مرگ زندگی در تهران

 تهران در بحرانی‌ترین وضعیت آبی قرار گرفته و به مرحله هشدار رسیده است. بر اساس آخرین آمار، مصرف آب تهران نسبت به استاندارد جهانی دو برابر است. خشکسالی برخلاف دیگر بلایای طبیعی مانند طوفان، سیل یا زلزله به طورخزنده ای گسترش می یابد و گزارش‌های سازمان‌های جهانی نشان می‌دهد که حدود ۳۰ سال دیگر، منطقه خاورمیانه و ایران با خشکسالی شدید مواجه خواهد شد که این خشکسالی از سال‌های اخیر آغاز شده است.

 

وضعیت آبریز سد امیر کبیر

 

ازدیاد جمعیت در سرزمینی با شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک و کم آب مانند ایران که بیش از نیمی از پهنه آن فاقد ریزشهای مناسب جوی است، مشکلات زیادی را ایجاد می کند. افزایش جمعیت و بهبود استانداردهای زندگی تقاضا برای آب را که حجم آن محدود است به شدت افزایش می دهد و رقابت بین مصرف کنندگان آب (آشامیدنی، کشاورزی و صنعت ) را تشدید می‌کند. خشکسالی پدیده ای تکرار شونده است به عنوان مثال کشور ما در دو دهه اخیر ۱۳ سال خشکسالی‌هایی با شدت و ضعف متفاوت را تجربه کرده است و در بسیاری از نواحی ایران، خشکسالی یک تهدید حتمی و اجتناب ناپذیرخواهد بود.

 

تراز آب در سد لار هشت متر پایین‌تر از تونل ارسال آب به سد لتیان و تصفیه خانه پنج سوهانک قرار گرفته، لذا آب با پمپاژ ارسال می شود.

 

وضعیت مطلوبی در ذخیره آب سدها نداریم ، این در حالی است که پیش‌ بینی می‌شود این روند در پاییز امسال نیز ادامه یابد و با کاهش بارش‌ ها مواجه باشیم.کاهش بارندگی عامل اصلی خشکسالی و تداوم آن است به شکلی که دو سال است تهران با کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی بارش در مقایسه با سال پیش از آن مواجه بوده و این موضوع موجب شده تا روان‌ آب‌ها و یا میزان ورودی آب به مخازن سدها نیز با ۲۰ درصد کاهش روبرو شود. این گزارش حاوی تصاویر سد های لار، لتیان، امیر کبیر و ماملو می باشد که تامین کننده عمده آب آشامیدنی تهران هستند.

عکس: حمیدرضا دستجردی - ایسنا

اصفهان در محاصره خشکسالی

 استاندار وقت چهار محال بختیاری در دوره دوم سفر های استانی دست پیرزنی را گرفت تا از رییس جمهور طلب آب کند و گفت که بی آبی چهار محال حاصل تخصیص آب به اصفهان است. پس از این سفر بود که مدیریت یکپارچه حوزه زاینده رود منطقه ای شد و سرآغازی شد بر شدت گرفتن خشکسالی در اصفهان.

کاهش شدید بارش های نسبت به میانگین ده ساله، اجرایی شدن پروژه های غیر کارشناسی انتقال آب و عدم توجه به قدیمیترین طومار سهمیه بندی آب (منسوب به شیخ بهایی) دست به دست هم دادند تا بحران کم آبی اصفهان هر لحظه جدی تر شود و اثرات غیر قابل جبرانی بر این استان بگذارد. آب شرب شهری در اصفهان هر روز با افت فشار و قطعی در مناطق مختلف شهر همراه است و آبیاری فضای سبز شهری یکی از معضلات جدی شهرداری شده که تنها به پساب تصفیه شده شهر وابسته است.

 

دشت مهیار با اراضی مستعدی که دارد قطب کشاورزی در استان اصفهان محسوب می شده و حالا با خشکسالی درگیر است.

 

هرچه به سمت شرق اصفهان حرکت میکنیم روی دیگر سکه خشکسالی نمایانتر می شود. مردمی که خود را کشاورز می دانند و هر دوسال یکبار اگر آبی باشد می توانند زمین هایشان را زیر کشت ببرند. بیماری و ضعف به جان دام هایشان افتاده و زنبورهایشان جزء اولین جاندارانی بوده اند که از معرکه خشکسالی گریخته و کوچ کرده اند. اگر بتوانی اعتمادشان را جلب کنی برایت از فساد اجتماعی میگویند که حاصل از خشکسالی و بیکاری است و سخت گریبانشان را گرفته و معیشتشان را مختل کرده است. هنوز حوادث سال گذشته را که در پی انتقال آب به یزد رخ داد را از یاد نبرده اند و داغ آن اتفاقات هنوز بر چشمان کشاورزان هرند، اژیه و ورزنه نشسته است و اکثرشان به کارگری در شهرهای اطراف با دستمزد پایین رو آورده اند. می‌گویند در این یکسالی که گاوخونی خشک شده است و پساب تصفیه شده اصفهان تنها میتواند نیمی از مسیر تالاب را طی کند تعداد زیادی از ساکنان منطقه به سرطان مبتلا شده اند و به تعبیر خودشان «سونامی سرطان» در شهر ها و روستاهایشان به راه افتاده است. تعداد دشت های ممنوعه در شرق و جنوب شرقی اصفهان به علت برداشت بی رویه آب های زیر زمینی به قدری زیاد شده است که دیگر آب با کیفیت از چاهی بیرون نمی آید. در منطقه «فریدن» ترک های حاصل از فرونشست زمین به شهر رسیده و ستاد بحران استان چند خانه را تخلیه کرده است.

شاید اگر شیخ بهایی دیگری بیاید بتواند با طوماری جدید مشکل مدیریت آب حوزه زاینده رود را حل کند و اصفهان را از این دوره خشکسالی نجات دهد.

سمنان در چنگ خشکسالی

 خشکسالی مدت هاست مهمان ناخوانده استان ۷۰۰ هزار نفری سمنان شده است. استانی که شهرهایش هر کدام مظهری از پدیده های خشن و رونده خشکسالی شده و بحران آب هر روز در این منطقه جدی تر می شود و زندگی مردم روستا ها و شهرهای استان را تهدید میکند.

فرونشست های عمیق خاک در جنوب سمنان، کاهش سالیانه یک متری سطح آب های زیرزمینی و کاهش بیش از ۵۰ % بارش های جوی در سطح استان باعث شده مهاجرت از روستاها شدت بگیرد و روستاییان زمین های کشاورزی و دام های خود را رها کرده ، به مناطق پر آب تر کوچ کنند.

 

نمایی از خانه های رها شده در روستای کوزر از توابع دامغان

خشکسالی در استان صدمات غیرقابل بازگشتی وارد کرده است. فقیر شدن خاک های حاصلخیز کشاورزی ، برگشت سرمایه و ریسک بالای

سرمایه گذاری کلان در منطقه و شدت گرفتن بیابان زایی زندگی مردم را سخت تحت تاثیر قرار داده است.

این گزارش تصویری حاوی عکس هایی از استان سمنان است که بخشی از خشکسالی و بحران آب را در منطقه به نمایش میگذارد.

 

برگرفته از ایسنا

خشکسالی در کرمان

در کرمان خشکسالی به سراغ شترها هم آمده، نفر به نفر از پا در می‌آیند و درختان پسته که نماد مقاومت در برابر کم آبی هستند خشک شده‌اند. تنها طبیعت نیست که تلفات می‌دهد، بحران خشکسالی و مدیریت بد مصرف آب گریبان ساکنان استان کرمان را هم گرفته است. بارزترین نشانه اش در شیون و فریادهای «یا حسین» کشاورزانی است که هنگام پلمپ چاه غیر مجازشان سر می‌دهند.

 

فروچاله در اثر برداشت بی‌رویه از منایع آب زیرزمینی در نزدیکی رفسنجان

 

چاه‌های آب غیر مجاز در شمال کرمان به قیمت های ۱۰ تا ۲۰ میلیار تومانی خرید و فروش می‌شوند و فروش آب چاه‌هایی که هنوز آب دارند سرمایه کلانی را به جیب افرادی می‌ریزد که کمترین توجهی به پیامد های زیست محیطی و اجتماعی حاصل از خشکسالی و برداشت بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی ندارند. دیدن باغ‌های خشک پسته در رفسنجان و زرند، مرکبات در جیرفت، باغ‌های انار خشک شده در چترود و نخل های بی‌سر در بم و شهداد عادی شده است و بازار تهیه ذغال از چوب این درختان خشک شده رونق گرفته است. در سال های نه چندان دور چاه‌ها در عمق ۷۰ متری به آب با کیفیت می‌رسیدند، اما حالا در منطقه رفسنجان چاه‌هایی با عمق بیش از ۳۵۰ متر هم به آب نمی‌رسند. برداشت‌های بی رویه از سفره‌های آب زیرزمینی در کرمان باعث شده زمین در دشت رفسنجان طی ۳۰ سال گذشته نزدیک به ۶۰ سانتی متر نشست کند و ترک‌های ناشی از فرونشست زمین تا خانه ها هم برسند.

 

 

در استان کرمان سودآوری پسته کاری، توسعه لجام گسیخته صنعتی و کشاورزی، افزایش جمعیت، خشکسالی و عدم مدیریت صحیح مصرف آب دست به دست هم داده‌اند تا در صورت ادامه وضع موجود، افق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کرمان در آینده تیره و تاریک شود.

برگرفته از - ایسنا